تجزیه و تحلیل نوسانات زمانی مکانی بارش جهت تعیین دوره های خشک و مرطوب در استان کرمانشاه

تغییرات زمانی و مکانی بارش از ویژگی های اصلی اقلیم ایران می باشد. بارش به عنوان یکی از عناصر اقلیمی مهم از پیچیدگی های خاصی برخوردار است. تغییرپذیری در بارش می تواند سبب آسیب پذیری به حیات بشر و همچنین بخش های آب و کشاورزی باشد. در تحقیق حاضر تغییرات زمانی و مکانی بارش های روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه ایستگاه های سینوپتیک، کلیماتولوژی، و باران سنجی استان کرمانشاه با حداقل طول دوره آماری 19 ساله مورد بررسی قرار گرفته است. برای انجام این پژوهش از روش های آماری (تحلیل روند، زنجیره مارکوف، مدل سازی arima و تحلیل طیفی) و آماری – ترسیمی بهره گرفته شده است. در این راستا از نرم افزارهای excel، minitab، spss و matlab بهره گرفته شده؛ و همچنین برای تهیه نقشه های پهنه بندی بارش نیز از نرم افزار surfer 10 استفاده شده است. نتایج حاصل از زنجیره مارکوف بر روی داده های روزانه بارش نشان داد که دوره های تر و خشک کوتاه تر در شمال غرب و شمال شرق استان بیشتر است که نشان از وضعیت بهتر بارش ها در این مناطق می باشد و بدترین شرایط بارشی در جنوب غربی استان وجود دارد؛ و دوره های خشکی در این بخش از استان طولانی تر است. روند بارش های ماهانه و فصلی در سطح استان کاهشی بود؛ و در بین عوامل مکانی ناهمواری ها بیشترین تأثیر را بر روی بارش ها داشتند. نتایج مدل سازی arima نیز کاهش بارش های سالانه را برای 10 سال آینده پیش بینی کرد. تحلیل طیفی بارش های سالانه حاکی از وجود چرخه های طولانی و کوتاه مدتی در بارش سالانه استان بود. دامنه همساز اول در شمال شرق استان حداکثر مقدار را دارا بود. بنابراین بخش مذکور ضمن داشتن سهم بیشتر از چرخه های سالانه، بیشینه بارش حاصل از سامانه های همدید را نیز دارا می باشد.